Devir lideri İngiltere’nin mesken sahipliğinde, başşehir Londra’da düzenlenen G7 Dışişleri Bakanları toplantısı sona erdi. Toplantının akabinde Rusya, Çin, İran, Libya, Suriye olmak üzere çeşitli başlıkların açıldığı 27 sayfalık bir bildirge açıklandı.
Bildirgenin girişinde demokrasinin global olarak tehdit altında bulunduğuna, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının global zorluklar oluşturduğuna, yeni teknolojik tehditlerin ortaya çıktığına ve iklim değişikliğinin yıkıcı tesirlerinin arttığına dikkat çekildi.
G7 ülkelerinin açık toplumları ve kurallara dayalı milletlerarası tertibi güçlendirmeyi taahhüt ettiği kaydedilen bildirgede; kız çocuklarının eğitimine, bayanların güçlendirilmesine ve bayanlara yönelik şiddetin sona erdirilmesine odaklanmanın kıymetinin teyit edildiği aktarıldı.
Bildirgede, Kovid-19 salgınının global sıkıntıların global iş birliğiyle çözülebileceğini gösterdiği, sağlık sistemlerine yapılan yatırımların ekonomik büyümeyi ve gelecekteki salgınlarla çabayı güçlendireceği belirtildi.
Gelişmekte olan ülkelerin Kovid-19 salgınıyla gayret, iklim değişikliğinin tesirleri, yoksulluk, besin güvenliği ve insan hakları üzere mevzularda desteklenmesinin taahhüt edildiği bildirgede, Kovid-19 salgınının Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı (SDGs) gerilettiği, SDGs’de 2030 gayelerine ulaşmak için G7 ülkelerinin uğraş göstereceği bildirildi.
RUSYA VE UKRAYNA
Bildirgede, “Rusya’nın istikrarsızlaştırıcı ve sorumsuz faaliyetlerinin devam etmesinden derin kaygı duyuyoruz. Buna, Ukrayna sonu ve yasa dışı ilhak edilmiş Kırım’daki askeri hareketlilik, başka ülkelerin demokratik sistemlerine ziyan veren hareketler ve makûs niyetli siber taarruzlar da dahildir.” sözleri kullanıldı.
G7 ülkelerinin, çıkarları ve güvenlikleri Rus istihbarat servisleriyle temaslı aksiyonlardan etkilenen tüm ortaklarla tam dayanışma içerisinde olduğu aktarılan bildirgede, Rusya’nın Batı ülkeleriyle ilgilerindeki berbata gidişin ıstırapla kayda geçtiği belirtildi.
Bildirgede, Rusya’dan “devletler ortasındaki diplomatik ilgilerin temeli olarak tabir edilen Viyana Sözleşmesi’ne hürmet göstermesi” istendi.
Rus Muhalif Aleksey Navalnıy’ın Rusya tarafından geliştirilen “Novichok” klasmanındaki kimyasal bir hususla zehirlenmesine hatırlatıldığı bildirgede, “Herhangi bir kimyasal silah kullanımı kabul edilemez. Bu çeşit silahların kullanımı memleketler arası normlara terstir.” denildi.
Bildirgede, Rusya’ya “Kimyasal Silahlar Mukavelesi kapsamındaki sorumlulukları kapsamında kendi topraklarında kimyasal silah kullanımını gecikmeden araştırması ve muteber bir formda açıklaması” davetinde bulunuldu.
G7 ülkelerinin Rusya’yla “istikrarlı” ve “öngörülebilir” bağlantılara olan ilgisinin yinelendiği bildirgede, “Bununla birlikte siber uzay güvenliği ve dezenformasyon alanları da dahil olmak üzere memleketler arası nizamı tehdit eden Rus aksiyonlarını caydırmak için ortak yeteneklerimizi ve ortaklarımızın maharetlerini desteklemeye devam edeceğiz.” sözlerine yer verildi.
Rusya’nın Ukrayna sonundan ve Kırım’dan kuvvetlerini büsbütün geri çekmesi ve tansiyonu hafifletmek için gerekli adımları atmasının kritik değer taşıdığının vurgulandığı bildirgede Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarına erişiminin engellenmesinden derin kaygı duyulduğu bildirildi.
Bildirgede, Rusya’nın Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol’u işgal etmesi, Kırım Tatarlarına yönelik insan hakları ihlalleri kınandı, Ukrayna’nın Memleketler arası Kırım Platformu’nu kurma teşebbüsü memnuniyetle karşılandı.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) Üçlü Temas Grubu’ndaki rolünün memnuniyetle karşılandığı ve Ukrayna’nın diplomatik yaklaşımının takdir edildiği bildirgede, Ukrayna’nın demokrasisini ve kurumlarını güçlendirme uğraşlarının desteklendiği vurgulandı.
ÇİN
Bildirgede, “Gelişmiş teknolojik kabiliyete sahip büyük bir güç ve iktisat olarak Çin’i kurallara dayalı milletlerarası sisteme yapan bir halde katılmaya davet ediyoruz.” denildi.
Bölgesel ve global barışı, güvenliği ve refahı teşvik etmek için Çin ile çalışma fırsatlarının arandığının aktarıldığı bildirgede Çin’e insan haklarına ve temel özgürlüklere hürmet göstermesi daveti yapıldı.
Bildirgede, “Sincan ve Tibet’teki insan hakları ihlalleri ve suistimallerinden, bilhassa Uygurların gaye alınmasından, geniş çaplı siyasi yine eğitim kamplarının varlığından, zorla çalıştırma ve kısırlaştırmayla ilgili raporlardan derin telaş duymaya devam ediyoruz. Durumu yerinde araştırmak için Sincan’a bağımsız ve sınırsız erişimin sağlanmasını şiddetle destekliyoruz.” tabirleri kullanıldı.
SURİYE, İRAN VE LİBYA
Bildirgede, Esad rejimi ve destekçilerinin Suriye halkına karşı devam eden zulmü, Suriye’deki tertipli insani yardıma erişimin engellenmesine yönelik teşebbüsler kınandı.
“Suriye ve Bölgenin Geleceğinin Desteklenmesi” başlıklı 5. Brüksel Konferansı’nın Suriye halkına ve Suriye’de devam eden çatışmanın siyasi tahliline takviye olması nedeniyle memnuniyetle karşılandığı kaydedilen bildirgede, diaspora üyeleri de dahil tüm Suriyelilerin iştirakini sağlayacak, BM nezaretindeki özgür ve adil seçimlerin önünün açılması gerektiği vurgulandı.
Bildirgede, “Ancak sağlam bir siyasi sürecin ilerlemesiyle, Suriye’nin yine inşasına yardımcı olmayı düşünebiliriz.” denildi.
Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’nün (OPCW) Suriye’nin Kimyasal Silahlar Mukavelesi kapsamındaki hak ve ayrıcalıklarını askıya alma kararının memnuniyetle karşılandığı bildirgede, kimyasal silahların kullanımından ve insan haklarının ihlallerinden sorumlu olanlara karşı uygun milletlerarası ceza adaleti ve soruşturma düzeneklerinin işleyişine yönelik takviye kelamı verildi.
Bildirgede, “İran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemeye kararlıyız. Kapsamlı Ortak Hareket Planı (JCPOA) İran’ın nükleer programını barışçıl düzeyde tutulmasını sağlamanın en uygun yolu olmaya devam ediyor.” tabiri kullanıldı.
İran’a “BM Güvenlik Kurulunun 2231 sayılı kararını ihlal eden balistik füze faaliyetlerini durdurma, istikrarı bozucu hareketlerden kaçınma ve bölgesel barışı güçlendirmede yapan rol oynama” daveti yapılan bildirgede, İran’daki insan hakları ihlallerinden ve suistimallerinden derin telaş duyulduğu yinelendi.
Bildirgede, Berlin Süreci’nden bu yana Libya’da kaydedilen ilerlemenin memnuniyetle karşılandığı belirtilirken Libyalı yetkililer ve kurumlara 2570 ve 2571 sayılı Güvenlik Kurulu kararlarının tam uygulanması daveti yapıldı.
Libya’nın egemenliğinin ihlal edilmesinden kaynaklanan memleketler arası barış ve güvenlik risklerinin farkında olunduğuna işaret edilen bildirgede, “Libya’daki tarafları 23 Ekim 2020’deki ateşkes mutabakatının tam olarak uygulanmasını sağlamaya davet ediyoruz. Tüm ülkeleri de bunu desteklemeye çağırıyoruz. Bu silah ambargosuna tam ahengi, ülkedeki yabancı güçlerin ve paralı askerlerin Libya’dan gecikmeksizin geri çekilmesini içerir.” tabirlerine yer verildi.
Kaynak: Hürriyet