Gizemli hastalık ‘Şey’in sırrı neden hâlâ çözülemedi? Her şey 2013’te başladı! ‘6 ay içinde bir zombiye dönüştüm’

Mark Lenzi için her şey, dayanılmayacak kadar ağır baş ağrılarıyla ve tavandan gelen yüksek seslerle başladı. Güya üst katta oturan komşular, daima yere ağır metal eşyalar düşürüyor üzereydi.

Çin’in Guangzhou kentindeki ABD konsolosluğunda misyonlu bir diplomatik güvenlik memuru olan Lenzi, bir müddet sonra eşinin de baş ağrıları yaşadığını fark etti. Karı koca ağrılardan kurtulmak için kutu kutu ilaç içmeye başlamıştı. Biraz daha vakit geçince Lenzi, bu defa çocuklarının burun kanamalarıyla uyanmakta olduğunun ayırdına vardı. Akabinde işler daha da berbata gitti.

Lenzi, VICE World News’e yaptığı açıklamada, “2017’nin sonu 2018’in başında en rahatsızlık verici semptomum kısa devir hafıza kaybıydı” diye konuştu

Lenzi’nin kıssası geçtiğimiz günlerde yayına giren “Havana Syndrome” isimli podcast serisiyle yine gündeme geldi.

Lenzi, ailece yaşadıkları rahatsızlıklara neyin sebep olduğunu bilmiyordu. Fakat baş ağrılarının başlamasından sonra kendisi üzere konsoloslukta çalışan kapı komşusunun, sağlık problemleri nedeniyle apar topar ABD’ye tahliye edildiğini öğrendi.

Bu kişinin bağlantı bilgilerini bulup hastalığının ne olduğunu sormak için arayan Lenzi, aldığı karşılıkla şoke oldu. Bayan, “Bana beyin hasarı teşhisi kondu. Küba’da olan şeyin aynısı” tabirlerini kullanmıştı.

Havana Sendromu, birinci sefer 2016’da Küba’nın başşehri Havana’da vazife yapan ABD’li casuslar ve diplomatlar tarafından bildirildi. Bu ismi da bu yüzden aldı. Birinci hadiseleri tedavi eden tabipler, tüm semptomları açıklayan bir teşhis koyamamıştı. O nedenle yaşananlara direkt “The Thing” yani “Şey” diyenler de vardı.

 

Dahası bayan Guangzhou’daki konsolosluğun yöneticilerine yaşadıkları apartmanın derhal boşaltılması tavsiyesinde bulunduğunu da belirterek, “Ne olur en yakın vakitte o daireden çıkıp öteki bir yere taşının” demişti.

Lenzi, ailesi ve 10-12 şahısla birlikte 2018 yılında Çin’den tahliye edilerek ABD’de tedavi altına alındı.

Bu olay Havana Sendromu olarak bilinen gizemli hastalığın Küba’nın başşehri dışında birinci görülüşüydü. Lakin son olmayacaktı.

Havana Sendromu’nu yaşadığını söyleyenlerin şikayetleri çeşitlilik gösteriyor. Kimileri iki metalin birbirine sürtünmesine benzeyen bir ses duyduğunu söylüyor. Bazıları duyduğu sesi bir ağustosböceği sürüsüne benzetiyor. Anlatılanlara nazaran, sesin akabinde başın içinde ve kulaklarda ağır bir basınç hissediliyor. Bu basınç baş ağrılarına, mide bulantısına ve baş dönmesine neden oluyor. Kelam konusu tuhaflıkları yaşayan kişi “hedeften kaçmak” için yer değiştirmeye çalıştığında duyduğu ses ve hissettiği basınç bir anda kesiliyor. Lakin fizikî semptomlar günlerce, hatta birtakım örneklerde yıllarca devam edebiliyor.

 

OLAYLAR PEŞ PEŞE GELDİ

Aralık 2017’de üst seviye bir CIA yetkilisi, Rusya’nın başşehri Moskova’da kaldığı otel odasında açıklanamayan ani bir baş ağrısı ve mide bulantısı yaşadı.

2019 ortalarında bu sefer resmi temaslar için Londra’da bulunan iki Beyaz Saray çalışanı, Buckingham Sarayı’ndan birkaç sokak uzaktaki bir otelde, başlarında ağır basınç hissettikleri bir rahatsızlık geçirdi.

Bir sonraki yıl, ABD Savunma Bakanlığı bünyesinde misyonlu bir çalışan, “Rusya tesirinin ağır olduğu” açıklanmayan bir ülkede araç kullanırken, kafatasında ani akut bir ağrı hissettiğini bildirdi. Çalışanın çocuğu da o sırada art koltukta oturuyordu ve ebeveyninin ağrıyı hissettiği anda o da acı içinde çığlık atmaya başlamıştı.

Havana Sendromu’yla irtibatlandırılan bu hadiseler günden güne artıyordu fakat Washington idaresi, yaşanan gizemi çözmek için kaynak ayırma konusunda tereddütteydi. Lenzi, VICE’a yaptığı açıklamada Guangzhou’dan ABD’ye döndükten sonra Dışişleri Bakanlığı’ndaki üstleriyle bu hususta görüşerek, “Komşunun hasta olduğunu bile bile neden bizi bu apartmanda oturtmaya devam ettiniz?” diye sorduğunu lakin bir cevap alamadığını söyledi.

Havana Sendromu’na dair birinci kapsamlı haber, birebir vakitte VICE’ın “Havana Syndrome” podcast’inin sunucuları olan gazeteciler Adam Entous ve Jon Lee Anderson’dan geldi. Kasım 2018’e New Yorker’da yayımlanan “Havana Sendromu’nun Esrarı” başlıklı haber, yaşanan olaylarla ilgili kıymetli ayrıntılar içeriyor ve Küba’daki birinci hadiselerin öncesine ışık tutuyordu. Lakin ortadan geçen epey yıla karşın kimi sorular hala cevaplanabilmiş değil. “Havana Sendromu nedir? Gerçek midir hayal midir? Gerçekse sebebi nedir ya da kimdir? ABD hükümeti neden bu denli vakittir bu gizemi çözemedi?” üzere sorulara ait açıklamalar hala spekülasyondan öteye geçemiyor.

Bu görüşmeden kısa mühlet sonra Lenzi, 200 kadar çalışma arkadaşının yanı sıra Washington’daki ve Pekin’deki yetkililere öfkeli bir e-posta göndererek, yöneticileri “olayı örtbas etmeye çalışmakla” suçladı. ABD Dışişleri Bakanlığı bahisle ilgili olarak VICE’a yaptığı açıklamada, “Mahremiyet tasaları ve güvenlik sebepleri nedeniyle, muhakkak bireyler ya da olaylara dair yorum yapamıyoruz” sözlerini kullandı.

Guangzhou’daki ABD konsolosluğu

HASTALIĞIN GERÇEK OLMADIĞI SÖYLENİYORDU

Bu rahatsızlıkları yaşayan bireylere kuşkuyla yaklaşan hatta yaşananları yok sayan tek kurum Dışişleri Bakanlığı değildi. Konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmasını istemeyen bir CIA hekimi, VICE’a, “İlk dakikadan itibaren, ‘Delilik bu. Kız üzere mızmızlanıyorlar. Adam olsunlar biraz. Alt tarafı gerilim bu’ diyen meslektaşlarım oldu” dedi.

Söz konusu doktor 2016’nın sonlarından itibaren Havana’daki hadiseleri soruşturmak için görevlendirilmiş, kenti ziyaret ettiği günlerden birinde kendi de birebir semptomları yaşamıştı.

Doktor, Havana Sendromu yaşadığını açıklamasının akabinde CIA’deki tüm meslektaşlarının kendisine sırt çevirdiğini, onu ve öbür hastaları numara yapmakla, akli istikrarlarını yitirmekle ve zayıflıkla suçladığını belirtti ve ekledi:

“CIA’in tutumu, istihbaratçıların o meşhur ‘Her şeyi reddet, hiçbir şey kabul etme, karşı suçlamalarda bulun’ kelamını yansıtıyordu. Tabiplerin, hastaların ve öteki herkesin prestijini zayıflatmak için karakter suikastları düzenlediler.” (CIA yetkilileri VICE’ın yorum taleplerini yanıtlamayı reddetti.)

SOĞUK SAVAŞ YILLARINDAN BERİ SÜREN BİR YARIŞ

CIA, mümkün bir Havana Sendromu tehdidine karşılık vermekte gönülsüzdü lakin başka devlet kurumlarında durum farklıydı. Örneğin birinci hadiselerin ortaya çıkışından 4 yıl sonra Aralık 2020’de Ulusal Bilimler Akademisi tarafından yayımlanan bir raporda, Havana Sendromu’nun sebebinin “güdümlü atışlı radyofrekans enerjisi” olabileceği belirtiliyordu. Raporda Rusya’nın yıllardır bu cins güç silahları üzerine araştırmalar yürüttüğü de hatırlatılıyordu.

VICE muhabirlerinin konuştuğu çok sayıda bilim insanı ve ABD’li eski yetkili, Rusya’nın mikrodalgaları izleme ve silah üretme hedefiyle kullanma çalışmalarını uzun yıllardır sürdürdüğünü söyledi. ABD’nin eski Rusya Büyükelçisi Jack Matlock, “1950’lerde Moskova’daki büyükelçilikte çeşitli yalıtımlı odalar oluşturmuştuk. Bu odaların maksadı, içerideki bilgilerin ışık, ses yahut mikrodalgalar yoluyla dışarı çıkarılmasını önlemekti” diye konuştu.

Silah uzmanları ise yalnızca Rusya’nın değil ABD’nin de güdümlü güç silahları üretmek ve geliştirmek için milyonlarca dolar harcadığını belirtti. Uzmanlar bunun Soğuk Savaş devrinde yaşanan silah yarışının bir kolu olduğunu vurguladı.

Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda uzun yıllar misyon yapmış bir lazer silah araştırmacısı, “Bence ordu bir cins vefat ışınına sahip olma isteğinden hiç vazgeçmedi” dedi.

Viyana

“SALGIN” VİYANA’YA DA UZANDI

Adam Entous’un Temmuz 2021’de New Yorker mecmuasında yayımlanan haberi büyük ses getirdi. Habere nazaran, Avusturya’nın başşehri Viyana’da vazife yapan 25 kadar istihbarat vazifelisi ve diplomat, Havana Sendromu’na benzeri semptomlar yaşadıklarını bildirmişti. Bu olay o güne kadar Küba dışında görülen en büyük Havana Sendromu hadisesiydi. Olayın Soğuk Savaş’tan bu yana casusların tabir-i caizse cirit attığı Viyana’da yaşanmış olması da dikkat cazipti.

CIA, Viyana’daki bu Havana Sendromu “salgını”na reaksiyon olarak ülkedeki ofisinin yöneticisini misyondan aldı. Sebep kendisinin sıkıntıyı gereğince ciddiye almamış olmasıydı. CIA yetkilileri Avusturya’da olup bitenlerle ilgili yorum yapmayı reddetti. Lakin VICE’a konuşan eski CIA çalışanları, kurumun kendilerini desteklemek için gereğince uğraş sarf etmediğini belirtti.

Ne var ki “Havana Syndrome” podcast’i kapsamında enteresan bir ayrıntı daha ortaya çıktı. Buna nazaran, aylarca Havana’daki çalışanlarının yaşadıklarını küçümseyip göz gerisi eden CIA, bir anda hal değiştirerek sendrom yaşayan çalışanları gizlice ödüllendirme kararı aldı.

VICE’ın aktardığına nazaran mükafatların üzerinde ismi açıklanmayan çalışanın, “bilinmeyen güçler tarafından maksat alınmasına ve gibisi görülmemiş yıkıcı akınlara maruz kalmasına karşın misyonunu fedakârlıkla yaptığı” belirtiliyordu.

2013’TE TARİHİN AKIŞI DEĞİŞTİ VE…

Jon Lee Anderson, podcast’i hazırlarken yaptıkları araştırmalarda istihbarat dünyasının derinlerine indiklerini ve Havana Sendromu’nun sırrını çözmeye yarayacak anahtarı bulmuş olabileceklerini belirtti.

Bu süreçte Havana, Londra, Viyana üzere birçok noktayı ziyaret ettiklerini belirten Anderson, “Oval Ofis’in yanı başında Havana Sendromu yaşadığını bildiren ulusal güvenlik yetkilisinin ayak izlerini de takip ettik” dedi.

Araştırmacı gazetecilere nazaran, her şey 2013 yılında devrin ABD Lideri Barack Obama’nın konuşmalarını yazan Ben Rhodes’un tarihin akışını değiştirmeye karar vermesiyle başladı. Rhodes, Küba’yla görüşmeler yapmak, iki ülke ortasındaki buzları eritmek istiyordu. Aralık 2014’te bu isteğine nihayet erişti. Bu tarihte Obama ve Küba Devlet Lideri Raul Castro ortak bir açıklamayla 50 yılın isminden ikili ilgilerin yine başladığını duyurdu.

Buna en çok sevinenlerin başında ABD’li istihbarat kurumları geliyordu. Dönemin CIA Yöneticisi John Brennan, VICE’a yaptığı açıklamada, “Yakın temas olduğunda, yeni istihbarat fırsatları doğuyor” dedi. Bir diğer deyişle yabancı casusların girmesi çok sıkıntı olan Küba’nın kapıları Amerikalılara açılmıştı.

BEYİN SARSINTISI GEÇİRMİŞ GİBİLERDİ

Podcast’te konuşan Tony takma isimli bir eski CIA yetkilisi, Havana’da zımnî misyonda olduğu periyotta, Küba istihbaratının daima meskenini gözlediğini, her hareketini takip ettiğini hatta konutun içine girdiğini belirterek, “Tuvaletinizi kullanırlar, internet kablolarınızı keserler, su tanklarınızı boşaltırlardı. Lastiklerinizi patlatır, otomobilinize ziyan verirlerdi” sözlerini kullandı.

Aralık 2016’da Tony, Kübalıların kendisini rahatsız etmek için yaptığına inandığı bir olay yaşadı. “Yatak odamda bir anda çok yüksek bir ses duydum. Akabinde çok lakin çok ağır bir kulak ağrısı hissettim” diyen Tony, sesten ve basınçtan kurtulmak için yataktan kalktı. Çok kısa müddet sonra baş ağrıları, burun kanamaları ve baş dönmeleri yaşamaya başladı.

Diğer CIA casusları ve ABD Büyükelçiliği’ndeki çalışanların başına da peş peşe benzeri olaylar gelince, ABD idaresi Kübalılardan şüphelenmeye başladı. Washington mevzuyu Havana’ya sordu. Karşılık en yüksek mevkiden, Castro’da geldi: “Bizim ilgimiz yok.”

ABD’nin Havana Büyükelçiliği

Tony ve rahatsızlık yaşayan başka ABD’liler Ağustos 2017’de ülkelerine döndü ve Pennsylvania Üniversitesi’nde gizlice tedavi altına alındı.

Muayenelerde hastaların belirtilerinin psikojenik değil gerçek olduğu sonucuna varıldı. Sendrom yaşayanlar beyin sarsıntısına benzeri bir tıp travmatik yaralanma geçirmiş üzere görünüyordu. Lakin ne geride hiçbir fizikî delil bırakmadan beyin sarsıntısına yol açabilirdi ki? Bu soruya bugün hâlâ karşılık bulunamadı.

Tony ise bu olayın akabinde sağlık durumunun süratle berbata gittiğini belirterek, “Fiziksel, ruhsal ve duygusal olarak hayatımın en âlâ periyodunu yaşıyordum. Çok güçlü bir pozisyondaydım ve işimi yapma konusunda çok hevesliydim. 6 ay içinde bir zombiye döndüm, adeta insanlıktan çıktım” tabirlerini kullandı.

VICE’ın “We Set Out To Solve the Mystery of Havana Syndrome. Here’s What We Found.” ve “‘Deny Everything’: Why the US Hasn’t Solved the Mystery of Havana Syndrome” başlıklı haberlerinden derlenmiştir.

Kaynak: Hürriyet