Medusa’nın Salı Tablosunun Gerçek Öyküsü

0 21

Fotoğraf ve görüntü teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte artık değerli olayları olduğu üzere ve hatta bazen canlı olarak izleme fırsatımız var. Lakin birkaç yüzyıl evvel bu türlü bir teknoloji olmadığı için yaşanan olaylar anlatıldığı kadarıyla sanatkarlar tarafından resmediliyordu. İşte Fransız ressam Théodore Géricault tarafından yapılan Medusa’nın Salı tablosu da tam olarak bu türlü bir olayın kıssasını anlatır. 

Orijinal ismi Le Radeau de la Méduse olan tabloda gördüğümüz kazazedeler gerçekten de vahim bir kaza sonucu hayatta kalmak için derme çatma bir salla okyanusa açıldılar. Dalgaların yanı sıra açlıkla da boğuşan bu beşerler en sonunda yamyamlığa varacak kadar makûs bir durum içinde kaldıktan sonra az sayıdaki beşerle birlikte kıyıya ulaştılar. Medusa’nın Salı tablosunun gerçek öyküsüne gelin yakından bakalım.

Öncelikle Medusa’nın Salı tablosunu ve ressamını tanıyalım:

26 Eylül 1791 tarihinde doğan ve 26 Ocak 1824 tarihinde epeyce genç bir yaşta hayatını kaybeden Fransız ressam Théodore Géricault’ın en ünlü yapıtı, 1818 – 1819 yılları ortasında yaptığı Medusa’nın Salı orijinal ismiyle Le Radeau de la Méduse isimli yapıttır. 

Medusa’nın Salı tablosu 491 cm × 716 cm boyutlarında tuval üzerine yağlı boya bir çalışmadır. Tablo, Fransız romantizminin ikonlarından bir tanesi olarak kabul edilir. Bugün Louvre Müzesi’nde sergilenen Medusa’nın Salı tablosu, Théodore Géricault’ın gördüğü gerçek bir gazete haberinden esinlenerek resmedilmiştir.

Medusa’nın Salı tablosunun gerçek öyküsü: 

Dönemin Fransa hükümdarı XVIII. Louis’in verdiği buyruk üzerine dört gemiden oluşan bir grup Senegal açıklarına gitme hazırlıklarına başladı. Amaçları, birkaç yıl evvel İngilizler tarafından ele geçirilen kolonilerini tekrar kendi idareleri altına almaktı. Gemilerin en kıymetlisi 47 metre uzunluğundaki La Meduse isimli bir fırkateyndi. 

La Meduse fırakateyninin sorumlusu yirmi beş yıldır denize açılmamış olan Hugues Duroy de Chaumareys isimli bir deniz subayıydı. Gemide memurlar, askerler, bilim insanları ve koloni yerleşimcileri olmak üzere 400’den fazla yolcu vardı. Hazırlıklar tamamlandı ve La Meduse, 1816 yılının Haziran ayında Fransa’dan Afrika kıyılarına hakikat yola çıktı.

La Meduse, başka gemilerden evvel varmak için önden gidiyordu:

La Meduse fırkateyni hem daha kıymetli yolcular ve yükler taşıdığı hem de diğer yelkenlilerden daha süratli yol aldığı için önden giderek Senegal kıyılarına birinci varan olmaya çalışıyordu. Ama kaptan Chaumareys büyük bir yanılgı yaptı. Ne haritaları inceledi, ne de subay tavsiyelerini okudu. 

Kaptan Chaumareys’in emeli Banc d’Arguin olarak isimlendirilen en geniş kumsala ulaşmaktı. Fakat dikkatsiz bir biçimde ilerlediği için önündeki pürüzleri fark edemedi ve Moritanya kıyılarının yaklaşık elli kilometre açığında La Meduse karaya oturdu. 

Hiç beklemediği kadar sığ bir noktada karaya oturan kaptan, çaresizce gemiyi yüzdürmeye çalıştı fakat beyhude. Birkaç gün boyunca öylece kaldıktan sonra çıkan fırtına Le Meduse gemisinin omurgasını kırdı. Artık yolcular gemiyi terk etmeli ve hayatta kalma çabasının tam ortasına atılmalıydılar.

Derme çatma bir salla okyanusların derin sularında hayatta kalma uğraşı:

La Meduse fırkateyninde kayıklar ve kanolar vardı fakat 400’den fazla yolcu için bunlar kâfi değildi. Parçalanan geminin sağlam kalan kalaslarından 20 metre uzunluğunda, 6 metre genişliğinde derme çat bir sal yapıldı. 5 Temmuz günü denizciler ve askerlerden oluşan 150 kişi bu sal ile okyanusa açıldı.

Aslında asıl maksat kanolar ve kayıklar yardımıyla bu salı kıyıya çekmektedi fakat yola çıktıktan iki saat sonra irtibat ipleri kopunca Medusa’nın Salı okyanusun ortasında küreksiz, yelkensiz tek başına kaldı. Denetimin mümkün olmadığı bu sal, Atlantik okyanusunun hırçın dalgalarında sürüklenmeye başladı.

İnsanların hayatta kalmak için yaptıkları şeyler tüyler ürperticiydi:

Derme çatma bir salın üstünde okyanusun ortasında kalmaktan daha berbatı, erzakların birinci günden bitmesidir. Bazı yolcular bir umut kendilerini köpekbalığı dolu sulara attılar ama sonları felaket oldu. Birkaç gün içinde düzinelerce yolcu bu halde hayatını kaybetti.

Geride kalanlar ise uçan balık olarak isimlendirilen ve salın üstüne atlayan balıklarla beslenmeye çalıştılar. Olağan bu balıklar yok denecek kadar az olduğu için ipler, şapkalar, kemerler kemirilmeye başladı. Açlık ve susuzluk ölümcül noktaya gelince birtakım yolcular ölen arkadaşlarını yiyerek yani yamyamlık yaparak hayatta kalmaya çalıştılar. 

Medusa’nın Salı bulunduğunda geriye çok az kişi kalmıştı:

La Meduse fırkateyninin gerisinden gelen gemiler, 17 Temmuz günü Medusa’nın Salı ile karşılaştılar. 150 kişi ile başlayan seyahatten geriye sadece 15 kişi kalmıştı. Açlık, susuzluk ve kızgın güneş yüzünden berbat halde olan kazazedelerin beşi de sonrasında hayatını kaybetti. Geri kalanlar Saint – Louis’e ulaştı.

14 Eylül 1816 tarihinde yayımlanan gazetelerde, hayatta kalan isimlerden bir tanesi olan cerrah Jean Baptiste Henri Savigny’nin röportajına yer verildi ve Medusa’nın Salı’nın kıssası anlatıldı. 1817 yılının Şubat ayında La Meduse kumandanı yargılandı, donanmadan atıldı ve üç yıl mahpus cezasına mahkum edildi.

Medusa’nın Salı ülkenin en tanınan hususlarından bir tanesi haline geldi:

Kaptanın yargılanması ile birlikte La Meduse fırkateyninin yaptığı kaza ülke gündemine oturdu. 1817 yılının Kasım ayında cerrah Jean Baptiste Henri Savigny ve hayatta kalan diğer bir kazazede olayı çok daha ayrıntılı formda anlattılar. Tam da bu periyotta, o vakit 26 yaşında genç bir ressam olan Théodore Géricault bu hususa ilgi duymaya başladı.

Théodore Géricault, bu türlü bir tablo yapmanın kendisini ünlü edeceğini düşünerek mevzuyu araştırmaya başladı. Kazazedelerle konuştu ve salın küçük ölçekli bir modelini yaptı. 1819 yılında da Medusa’nın Salı isimli fotoğrafını tamamladı. Bu kıssanın anlatıldığı 1990 üretimi Le radeau de la Méduse isimli bir de sinema sineması vardır. 

Derme çatma bir sal ile okyanusun ortasında hayat gayreti veren kazazedelerin anlatıldığı Medusa’nın Salı tablosunun gerçek öyküsünün ayrıntılarından bahsettik. En hoş sanat yapıtlarının bu türlü dehşetli olaylardan çıkıyor olması hayatın değişik bir ironisi. 

Kaynak: Webtekno

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.