Modern Vakitler filmi 1936 yılında gösterime girdi. 1929 yılındaki Büyük Ekonomik Buhran sonrasında makineleşmenin tesiriyle ortaya çıkan ekonomik ve toplumsal bozulmalar ile artan işsizlik problemlerine değiniyordu. O dünyadan bir örnekti.
Türk sinemasına baktığımızda ise bizde de Yeşilçam filmleri kendi periyodunda yaşanılan sıkıntılara değindiler. ‘Ayşecik, Sezercik, Küçük Emrah…’ daima o periyodun karakterlerinden. Yani çekilen birçok film ve dizide, yazılan kitaplarda daima o dönemin meselelerine değiniliyor. Günümüze geldiğimiz vakit ise psikolojik meselelere değinen sinema ve dizilerde bir artış olduğunu görüyoruz.
Biz de ruhsal bir buhrandan geçiyor olabilir miyiz?
Psikolojik bozuklukların toplumda görülme oranının yükselip yükselmediğini anlamak için bilimsel bilgilere başvuralım dedik ve şu sonucu gördük: 1998 yılında yapılan Türkiye Ruh Sıhhati Profili araştırmasının bilgilerinde Türkiye’de 18 yaş üstü bireylerde ruhsal bozukluk görülme sıklığı %17.2 olarak bulunmuş.
Görece daha yakın vakitte yapılan araştırmalara gelirsek şayet datalar şu halde: “Ruhsal Bozuklukların Yaygınlığı, Cinsiyetlere Nazaran Dağılımı ve Psikiyatrik Takviye Alma ile İlişkisi” başlıklı 2012 yılında yapılmış çalışmanın bilgilerine nazaran his durum bozukluklarının toplumda görülme sıklığı %37’ye kadar çıkmış durumda. Onu takip eden bozukluk ise %29 ile anksiyete bozukluğu.
“Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi”nde neredeyiz?
1943 yılında Abraham Maslow, ‘İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ isminde bir teori ortaya attı. Bu teoriye nazaran insan fiziksel ve duygusal gelişimini beş basamakta tamamlardı.
İlk etapta insan, fizyolojik gereksinimlerini giderirdi. Bu gereksinimler nefes almak, yemek, su, boşaltım, cinsellik, uyku, sağlıklı metabolizma üzere ihtiyaçlardı. Bu gereksinimlerin hepsi karşılandığında insan ikinci evreye geçerdi.
İkinci evrede ise kişi, güvenlik ihtiyacını karşılardı. Yani vücut bütünlüğünü, işini, ekonomik olarak refahını, ahlakını, ailesini, sağlık ve mülkiyet güvenliğini sağlamaya çalışırdı. Bu kademe da bittikten sonra kişi üçüncü evreye geçerdi. Üçüncü kademeye geçmeden evvel burada biraz duralım ve Çağdaş Vakitler sinemasına geri dönelim. Makineleşme var, iş sorunu var, ahlak sorunları var. Biraz bu kademeyi andırıyor değil mi?
Üçüncü basamağa geldiğimizde ise burada sevgi ve ilişkin olmak var. Arkadaşlık, aile, cinsel mahremiyet üzere asıl duygusal muhtaçlıklar burada başlıyor. Yani ruhsal sıkıntılar burada ortaya çıkmaya başlıyor, diyebiliriz.
Dördüncü evrede ise saygınlık var. Öz hürmet, öz itimat, muvaffakiyet, diğerlerine hürmet duymak, öbürleri tarafından hürmet duyulmak bu basamakta hissedilen muhtaçlıklar.
Beşinci evrede ise birçoğumuzun maksadı olan kendini gerçekleştirme bulunuyor. Bu basamakta faziletli, yaratıcı, içten, sorun çözücü, ön yargısız, hakkikati kabul eder olmak üzere hissedilen gereksinimler bulunuyor.
Günümüzde 3-4-5 etaplarından hangisinde olduğumuzu net bir formda söyleyemesek de çekilen filmlerin/dizilerin duygusal muhtaçlıklar üzerinden şekillenmesi, ruhsal problemlere değinmesi tema olarak da sevgi ve ilişkin olma muhtaçlıklarını birden fazla vakit kullanması üçüncü aşamada olduğumuza işaret ediyor olabilir.
Yazının girişinde bu sıkıntılara dair farkındalığımızın artmış olma ihtimalinden bahsetmiştik, bu ihtimal dahi gereksinimler hiyerarşisi piramidinde daha yükseklere çıktığımıza işaret etmez mi?
- Kaynaklar: Mecmua Park, Nöropsikiyatri Arşivi, İstanbul Tabip Odası
Kaynak: Webtekno