Doğada sayısız canlı tipi var. Bunlardan kimilerini neredeyse her gün görüyor ve yakından tanıyoruz ancak peygamberdevesi üzere böcekleri orta sıra görsek bile her vakit hakkında çok fazla şey bilemiyoruz. Milyonlarca yıldır tabiatta var olan peygamberdevesi böceğinin binlerce farklı çeşidi var. Evrimsel süreçte bu kadar fazla cins oluşmasının nedeni ise bu böceğin gerçek manada bir hayatta kalma ustası olmasıdır.
Eğer böcek korkusu olan biriyseniz muhtemelen peygamberdevesi ile karşılaşmak bile kabuslarınıza girecek bir tecrübe olacaktır. Zira sıra dışı imajını açık bir halde görebileceğiniz kadar büyük ve üzerinize konarsa da hissedebileceğiniz kadar ağır bir canlıdır. Gelin peygamberdevesi hakkındaki kimilerini birinci sefer duyacağınız değişik bilgilere bakalım ve bu sıra dışı canlıyı yakından tanıyalım.
Peygamberdevesi hakkında farklı bilgiler:
- Peygamberdevesi ikonik bir görünüme sahip.
- Binlerce farklı tipiyle her yerde karşılaşmak mümkün.
- Peygamberdevesi, neredeyse her şeyi görebilir.
- Dişi peygamberdeveleri çiftleşme sonrası yamyama dönüşüyor.
- Ava çıkmış aç bir peygamberdevesi böceği ile karşılaşmak istemezsiniz.
- Kedilerin çevik olduğunu düşünüyorsanız daha peygamberdevesi görmediniz demektir.
- Onu görmemek, orada olmadığı manasına gelmez.
- Peygamberdevesi böceği bazen tüm bir ekosistemi yok edebilir.
- Duyu sistemi son derece değişiktir.
- Peygamberdevesi ismi nereden gelir hiç düşündünüz mü?
Peygamberdevesi ikonik bir görünüme sahip:
Göğüs bölgesinde iki büyük uzantıya sahip olan peygamberdevesi böceğinin bu uzantıları, avlanma sırasında birer kıskaca dönüşebilir. Yüzüne nazaran büyük gözleri ve ağız yapısıyla nedeniyle pek çok kişi için böcek denilince akla gelen birinci ikon olan peygamberdevesi, uzun ve ince bir bedene sahiptir. Erkekleri dişilerinden daha küçük olan bu böceklerin uzunlukları 13 santimetreye kadar uzayabilir.
Binlerce farklı çeşidiyle her yerde karşılaşmak mümkün:
Bugüne kadar keşfedilmiş ve bilimsel olarak tanımlanmış 2 binden fazla peygamberdevesi böceği tipi olduğu biliniyor. Bu cinslerle dünyanın neresine giderseniz gidin müsabakanız mümkün zira bu canlılar tam bir hayatta kalma ustası. Tek istedikleri ise tropikal ya da ılıman bir iklim. Yani evet, ülkemizde de peygamberdevesi böceklerinin kimi tipleriyle karşılaşmak mümkün fakat daha da sıcak bölgeleri sevdikleri bilinen bir gerçek.
Peygamberdevesi, neredeyse her şeyi görebilir:
Böceklerin büyük bir kısmını yakından incelediğimiz vakit başlarını çok az ya da hiç çeviremediklerini görürüz. Peygamberdevesi ise başını 180 derece döndürebilecek kadar esnek bir eklem yapısına sahiptir. Bu özellik, sırf peygamberdevesine mahsustur. Daha da enteresan olan, peygamberdevesinin her iki gözünde de birer fovea vardır. Bilinen böcek çeşitlerinden farklı çalışarak fotoreseptör hücre alanı yaratan bu özellik sayesinde peygamberdevesi böceği dünyayı üç boyutlu olarak görür.
Dişi peygamberdeveleri çiftleşme sonrası yamyama dönüşüyor:
Hayır, bu bir kent efsanesi değil. Yaz aylarında gerçekleşen peygamberdevesi çiftleşme devri incelendiği vakit, dişilerin yüzde 46’sının çiftleşme sonrasında erkek partnerinin evvel başını kopardığı ve daha sonra da onu büsbütün yediği görülmüştür. Daha da değişik olan, çiftleşme sonrası erkek partnerini yiyen dişilerin çok daha fazla yumurta bıraktıkları görülmüştür. Çiftleşme sonrası dişiler yumurtlamak için sıcak bir yer aradıkları için ağır oldukları bölgelerde bazen meskenlerin içine yuva yaptıkları durumlar vardır.
Ava çıkmış aç bir peygamberdevesi böceği ile karşılaşmak istemezsiniz:
Elbette bir peygamberdevesi böceği sizi yiyeyemez lakin emin olun, avlayabildiği her şeyi yer. Karıncalar, hamam böcekleri, termitler, tahta kuruları, keneler, cırcır böcekleri, sinekler ve daha aklınıza gelen ne kadar böcek varsa menülerindedir. Çok daha dikkat cazibeli olan ise eğer bir peygamberdevesi böceği gereğince protein alamayıp da gözünü karartırsa kertenkele, fare, çıyan, yılan, akrep, örümcek ve hatta kuş üzere kendisinden çok daha büyük canlıları avlayarak bunlarla beslenebilir. Ortada salata niyetine olsa gerek bitki yedikleri de görülmüştür.
Kedilerin çevik olduğunu düşünüyorsanız daha peygamberdevesi görmediniz demektir:
Peygamberdevesi böceğinin nasıl olup da kendisinden çok daha büyük canlıları avladığını anlamamış olabilirsiniz, işin sırrı çevikliğinde saklı. Normal koşullar altında son derece ağırkanlı bir canlı olan peygamberdevesi, iş avlanmaya geldiği vakit görenleri şoke ediyor. Art bacaklarını kullanarak yükseğe ve uzağa zıpladıktan sonra ön uzantıları ile avının tam da boynunu yakalıyor ve onları kıskaç üzere kullanarak oracıkta öldürüyor. Bacaklarında bulunan küçük sivri uçlar sayesinde avına tam manasıyla yapışıyor.
Onu görmemek, orada olmadığı manasına gelmez:
Peygamberdevesi böceğinin dünyanın farklı noktalarında binlerce farklı cinse sahip olmasının nedeni sırf gücü değil. Kendisi tıpkı vakitte kamuflaj konusunda da ustadır. İstediği vakit bir böcek, yaprak, çiçek ya da kol olarak görünebilir. Uzun müddet bu türlü bekledikten sonra avını çevik bir hareketle yakalar. Daha da ilginci mevsimsel koşullar ile doğal olarak bir yangın çıktıysa incecik tüylerini dökerek içindeki siyah deriyi ortaya çıkarır ve böylelikle yanmış bir çalı üzere görünebilir.
Peygamberdevesi böceği bazen tüm bir ekosistemi yok edebilir:
Her ekosistemin kendine mahsus bir sistemi vardır. Tüm avlar ve avcılar bu ekosistemin sistemli çalışmasına katkı sağlarlar. Lakin peygamberdevesi böceği bazen bir istisna olabilir. Özellikle tarım alanlarında bunlardan bir kısmı dadandıysa işler zorlaşabilir zira ekosistemin temelini oluşturan arıları ve tırtılları da yiyebilirler. Bazen ziyanlı böceklerden korunmak için peygamberdevesi böceği bilerek bir tarım alanına bırakılır fakat bazen yok edilmesi gereken bir düşman olur.
Duyu sistemi son derece değişiktir:
Peygamberdevesi böceğinin kusursuz gören gözleri olduğunu söylemiştik lakin kulak konusunda tıpkı şeyi söyleyemeyiz. Kendisinin karnının altında tek bir kulağı olduğu için ses istikametini ve frekansını ayırt edemez. Enteresan olan ise bu özellikleri sayesinde yarasalardan kaçabiliyor olmalarıdır. Zira yarasalar ultrasonik ekolokasyon yapan yankılar kullanırlar ve talih bu ya, bu yankılar tam da peygamberdevesi böceğinin fark edeceği tiptendir.
Peygamberdevesi ismi nereden gelir hiç düşündünüz mü?
Peygamberdevesinin Latince ismi Mantodea grubuna ilişkin Mantis olarak belirlenmiştir. İngilizce ismi ise praying mantis yani dua eden böcek anlamına gelmektedir. Bu ismi almasının nedeni, ön uzantılarının tıpkı dua ediyor üzere görünmesidir. Bu manevî duruşu nedeniyle bizim lisanımızda de peygamberdevesi böceği olarak anılır. Yaklaşık 150 milyon yıldır var olduğu için vakit zaman birtakım dini kıssalarda de yer bulmuş ve kutsal kabul edildiği toplumlar olmuştur.
Sıra dışı görünüşü ve güçlü yapısıyla dikkat çeken peygamberdevesi böceği hakkında kimilerini birinci sefer duyduğunuz değişik bilgilerden bahsederek bu canlıyı daha yakından tanımaya çalıştık. Peygamberdevesi böceğinin ismi hakkında farklı öyküler biliyorsanız yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Webtekno